Bilgisayar Mühendisleri Portalı

Yazılım Geliştirmede Sistematik Yaklaşımların Kime Faydası Var?

Yazının başlığına aldanıp IEEE’nin yazılım mühendisliği tanımında açıkça geçen sistematik ve ölçülebilir yaklaşımların gerekliliğini ve bu alandaki uygulanmaları yerden yere vuracağımı lütfen düşünmeyin. Tam aksine, eğer sizin bu konuda bazı çekinceleriniz varsa bunları ortadan kaldırmanıza yardımcı olacak sıcak örnekler vermeye çalışacağım.
Bu yaklaşımların organizasyon üzerindeki etkilerini gösterebilmek için geçtiğimiz sene yayınlanan bir araştırmanın sonuçları ile başlayalım. Bu araştırma SEI (Software Engineering Institute) tarafından üye şirketlerden alınan veriler ile yapılmıştır. Sonuçlar, CMMI modelinin organizasyon ve projelerin performansında, ürünün kalitesinde ve müşteri memnuniyeti üzerinde çok etkileyici iyileşmeler sağladığını göstermektedir.

Tabloda genel sonuçları görüyorsunuz. Kategorilerde organizasyonların elde ettiği kazanımlarda en küçük değer ile en büyük değer arasındaki farklar dikkat çekicidir. Bunun temelinde, şirketlerin olgunluk seviyelerindeki farklılık ve odaklandıkları kategorilerin çeşitliliği yatmaktadır. Kısacası, elde edeceğiniz kazanım organizasyonun bu alanlardaki istekliliği ve azmiyle yakından ilişkilidir. Örnek olarak, modeli uygulama metotlarınıza bağlı olarak üretkenlikte %255 artış elde edebilirsiniz veya bu ilerleme çok düşük seviyelerde de kalabilir.
Araştırmanın ilgi çekici sonuçlarından birkaçı üzerinde daha durmak istiyorum. CMMI modelinin 5 seviyeden oluştuğunu hatırlatarak, şirketlerin bu modele geçişleri veya seviyeler arasındaki yükselmeleri sonucunda elde ettikleri kazanımlara ilgili örneklere geçelim. Organizasyonun mühendislik süreçlerine entegrasyonu sonucunda birim yazılım maliyetinde %20lik, ayrıca hata/kusur bulma ve düzeltme maliyetinde de %15lik bir azalma tespit edilmiştir. Bir diğer örnekte, bu model ile proje tahminlerinde ortalama %72lik iyileşme sağlandığı görülmüştür. İlk seviyeden başlayan bir organizasyonda 2. seviyeye ulaşmayla, geliştirme planlarındaki ortalama 120 günlük sapmalar 20 gününde altına inmiştir.
Önceleri Amerika’da savunma sanayindeki uygulamalarla başlayan CMM değerlendirmeleri, gelinen noktada büyük çoğunlukla sivil sektörden firmalar tarafından kullanılmaktadır. Öyle ki bu oran %80ler düzeyine ulaşmıştır. Bu şirketlerin yarısından fazlası orta ölçekli firmalardır. Yeri gelmişken belirtmek isterim, ülkemizde de 2007 yılından itibaren savunma sanayi projelerinde yer almak isteyen şirketlerde belirli bir olgunluk seviyesi aranmaya başlanacak. Gelişmelerin paralel olacağını tahmin ederek, yakın gelecekte ülkemizde de her hizmet kolunda bu yöndeki gelişmelerin katlanarak artacağını düşünüyorum. Ayrıca bu sertifikalara sahip şirketlerimizin yurtdışındaki yazılım projelerine daha rahat katılabildiklerini söylemeden geçmemeliyim.
Yukarıda size araştırma sonuçlarından bahsetmeye çalıştım. Bu türden yaklaşımlar ile yazılım organizasyonlarının ürünü hatasız olarak zamanında ve belirlenen bütçe içerisinde teslim etme hedeflerindeki iyileşmeler ortadadır. Bu noktaya kadar yazılım geliştirmede uygulanan sistematik yaklaşımların organizasyon ve müşteri üzerindeki olumlu etkileri üzerinde yoğunlaştık. Peki bunun geliştiriciler üzerindeki etkileri ne yöndedir?
İzlenecek süreç bir yol haritasına benzetilebilir. Bir yerden başka bir yere gitmenin birden fazla yolu olabilir. Ama sizin elinizde ne kadar iyi bir harita varsa, hedefe ulaşırken işiniz o kadar kolaylaşacaktır. Bu sayede yolculuk esnasında geçeceğiniz kilometre taşlarını, aşama, faaliyet ve adımlarını daha önceden biliyor olacaksınız. Ayrıca, taşıt içerisinde herkesin görev ve sorumlukları da tanımlanmış olacaktır. Belirttiğim bu noktalar hiç kuşkusuz geliştiricileri rahatlatacaktır. Bu da üretkenlikten başlamak üzere diğer tüm temel kategorilere olumlu olarak yansıyacaktır.
Başlangıçta sadece kodlama ve hata düzeltme olarak görülen yazılım geliştirme, sistemlerin büyümesi ve ulaştığı karmaşıklık, kontrolün imkansızlaşması ve başarının güçleşmesi sonucunda metodoloji kavramıyla karşı karşıya geldi. Şelale ile başlayan ve artımsal modeller ile gelişmesini sürdürmekte olan mühendislik metodolojilerinin ardından günümüzde çevik yaklaşımlar tartışılıyor. CMMI gibi modeller sizi belirli bir yaklaşımı uygulamaya, sistematik şekilde yazılım geliştirme ve yönetim tekniklerini kullanmaya zorlamaktadır. Geçtiğimiz senenin yazılım mühendisliği alanındaki tartışma konularından bir tanesi de, sizlere bir önceki yazımda bahsettiğim Atik Yazılım Geliştirme tekniklerinin CMMI modeline uyumluluğu üzerineydi. Tartışma sonunda erişilen fikir, organizasyonların sistematik ve ölçülebilir yaklaşımlardan hangisini uyguladıkları değil de, seçilen yaklaşımın içerisinde değerlendirmede yer alan anahtar süreç alanların karşılıklarının olmasının önemli olduğu idi. Siz isterseniz çevik teknikleri, isterseniz klasik metotları benimseyin, yeter ki sahip olduğunuz size uygun bir modeliniz olsun.
Görülüyor ki, sistematik yaklaşımların her alanda olduğu gibi yazılım geliştirmede de konuya bakış açımızdan bağımsız şekilde herkese faydası ve büyük yararları vardır.

Özgür ERALP
software-turk.com