Bilgisayar Mühendisleri Portalı

IP SINIFLARI

IP ağ protokolü, adresleri, 32 bitlik numaralar olarak görür. Her bir makineye, bulunduğu ağ ortamında tek olan bir numara atanmak zorundadır.Eğer sadece, başka bir dış ağ ile ilişkisi bulunmayan, yerel bir ağda çalışıyorsanız, bu numaraları kendi istediğiniz şekilde atayabilirsiniz. Tablo 1'de belirtildiği şekilde, bazı IP adres aralıkları, belirli tipde özel ağlara ayrılmıştır. Ancak Internet üzerindeki siteler için, bu numaralar, NIC (Network Information Center - Ağ Bilgi Merkezi) olarak bilinen, merkezi bir otorite tarafından atanmaktadır.
IP adresleri, okunulabilirliği arttırmak amacıyla, öktet denilen, 4 adet 8 bitlik (1 baytlık - 0 dan 255 e kadar) numaraya ayrılmıştır. Örneğin arda.muh.istanbul.edu adresindeki makinenin (İstanbul Üniversitesinde, mühendislik fakültesinde arda isimli makinenin) IP adresi 0x954C0C04 olsun. Bu adres 149.76.12.4 olarak farklı bir gösterimde de yazılabilir. Bu ikinci gösterim, genelde noktalı dörtlü gösterim olarak bilinir.
Bu tip gösterimin başka bir nedeni ise, IP adreslerinin ilk öktetlerinin ağ numarasını, geri kalanların ise makine numarasını göstermeleridir. NIC'e IP adresi almak için başvurduğunuzda, kullanmayı düşündüğünüz her makine için size bir IP verilmez, onun yerine size bir ağ numarası atanır ve bu aralıktaki tüm geçerli IP'leri tercihinize göre ağınızdaki makinelere atamanıza izin verilir. 

Makine kısmının sayısı, ağın büyüklüğüne bağlıdır. Farklı ihtiyaçları karşılamak üzere, IP adreslerinde farklı noktalardan ayrılan, farklı ağ sınıfları tanımlanmıştır. Bu sınıflar şu şekilde tanımlanmışlardır:

A Sınıfı
A sınıfı ağlar 1.0.0.0'dan 127.0.0.0'a kadar olan ağları kapsar. Sadece ilk öktet, ağ numarasını belirler, geri kalanlar ise her bir ağ içinde kullanılabilecek (atanabilecek) makine sayısını belirler ki bu sınıfta, dolayısıyla, 24 bit makine kısmına ayrılmıştır. Bu da kabaca, ağ başına 1.6 milyon makine anlamına gelmektedir.

B Sınıfı
B sınıfı ağlar, 128.0.0.0'dan 191.255.0.0'a kadar olan ağları içermektedir. Ağ numarası, ilk iki öktet ile belirlenir. Bu sınıf ile, 65,024 adet makineden oluşan 16,320 adet ağ tanımlanabilir.

C Sınıfı
C sınıfı ağlar ise 192.0.0.0 ile 223.255.255.0 arasını kapsar. İlk 3 öktet ağ numarasını belirler ve geri kalanlar da her bir ağ içinde bulunabilecek makine sayısını belirler. Dolayısıyla her biri 254 makineli yaklaşık 2 milyon ağ tanımlanabilir.

D, E, ve F Sınıfları
224.0.0.0 ile 254.0.0.0 arasında kalan adresler, ya deneysel amaçlıdırlar ya da belirli amaçlar için ayrılmışlardır ve herhangi bir ağ tanımlamazlar. Bir internet üzerinde, paketlerin, bir seferde bir çok noktaya iletilmesi hizmetini veren IP çokluyayını (IP Multicast) için, bu aralıktaki adresler atanır.

1. Kısım'da verilen örneğe geri dönecek olursak, 149.76.12.4 numaralı arda'nın adresi, B sınıfı olan 149.76.0.0 numaralı ağdaki, 12.4 numaralı makineyi belirtir.
Bir önceki listede, tüm olası numaraların kapsanmadığını fark edebilirsiniz. Bunun nedeni 0 ve 255 numaralı öktetlerin özel amaçlar için ayrılmış olmasındandır. Bir adreste, konak tarafındaki bitlerin tamamı 0 ise o adres ağı belirler, eğer bu bitlerin tamamı 1 ise bu adres yayın (broadcast) adresi olarak bilinir. Buna göre, 149.76.255.255 geçerli bir makine adresi belirtmez, onun yerine, 149.76.0.0 ağındaki tüm makineleri belirtir.0.0.0.0 ve 127.0.0.0 ağı ise, sizin kendi makinenizdeki IP trafiğini rahatlatmak amaçlı, sizin kendi makinenizi ifade eder. Birincisine öntanımlı rota, diğerine de geridönüş (loopback) adresi denir.
Yani bilgisayarınız içinde kalan, yerel ağa çıkmanızı gerektirmeyen durumlarda 127.0.0.1 IP adresini kullanarak yine kendi bilgisayarınız içinde, programların haberleşmelerini sağlayabilirsiniz. Genelde, 127.0.0.1 adresi, kısa devreymiş gibi davranan, geridönüş arabirimi (loopback interface) olarak adlandırılan ve sizin kendi makinenizde bulunan özel bir arabirime ayrılmıştır. TCP veya UDP'ye ait herhangi bir paket bu arabirime gönderildiğinde, sanki başka ağlardan kendisine bu paket gönderilmiş gibi tekrar kendisine yönlendirilir. Bu size, ağ yazılımı geliştirmeniz sırasında, gerçek bir ağa ihtiyaç duymadan, yazılımınızı test etmenize olanak sağlar. Ayrıca bu geridönüş ağı, size tek bir makine üzerinde, ağ yazılımları kullanabilmenize de olanak sağlar. Bu aslında (eğer size garip veya anlamsız geliyorsa) anlamsız gelmemelidir. Örneğin bir çok UUCP sitesi, sürekli bir IP bağlantısına sahip değildir, ama yine de INN haber sistemini çalıştırmak isterler. INN, Linux üzerinde düzgün olarak çalışabilmesi için geridönüş arabirimine ihtiyaç duyar. 

Her ağ sınıfından bazı aralıklar, ya belirli amaçlar için ya da özel adresleme amaçları için ayrılmıştır. Bu adresler, özel ağlarda kullanım amaçlı ayrılmışlardır ve Internet üzerinde tanınmazlar. Bu adresler, bazı kuruluşların araağlarında (intranet), veya daha küçük ağlar üzerinde kullanıma uygundurlar. Bu ayrılmış ağ adresleri Tablo 1'de belirtilmişlerdir.Özel kullanım amaçlı ayrılmış IP aralıkları